Қоғамдағы аутодеструктивті және девиантты мінез-құлықтың алдын алу

Қазіргі уақытта аутодеструктивтік мінез-құлық, соның ішінде жасөспірімдер арасында, өзекті тақырып болып отыр. Аутодеструктивті мінез-құлық (өзін - өзі бұзатын мінез-құлық) - салдарына жеке тұлғаның физикалық немесе психикалық бұзылуы болып табылатын қасақана емес іс-әрекеттер (нәтижесінде өлім-жітімнің болу мүмкіндігін білмеу кезіндегі әдейі іс-әрекеттер).

Классикалық анықтамасы бар: аутодеструктивті мінез-құлық девиантты(ауытқитын) мінез-құлық түрі болып табылады: бұл өз соматикалық немесе психикалық денсаулығына тікелей немесе жанама зиян келтіруге бағытталған іс-әрекеттер. Қазіргі уақытта оның мынадай түрлері кең таралған: суицидтік мінез-құлық (ең қауіпті нысан болып саналады), аддитивті, фанатикалық, виктимді, өмірге қауіп төндіретін іс-әрекет.

Осы мінез - құлықтың әрқайсысы адамға зиянды әсер етеді: химиялық (психикалық белсенді заттарды көп пайдалану-алкоголизм, нашақорлық, уытқұмарлық, темекі шегу) және химиялық емес тәуелділік, тәуелділік (маңызды адамның бақылауына тәуелділік), (деструктивті-діни табынушылыққа тартылу, қандай да бір спорт түріне немесе музыкалық бағытқа аса әуестену), басқа адамды жеңіл ойлы, аморальды немесе құқыққа қарсы әрекет жасауға итермелейтін әрекеттер немесе әрекетсіздік. Мұндай психологиялық мінез-құлықтың негізі - өзін-өзі төмен бағалау, маңызды қарым-қатынас үзілісінен қорқу, өзінің жетілмегендігі үшін кінә сезімі. Өмірне қауіп тудыратын қызмет - бұл экстремалды спорт түрлері, автокөлікте жүру кезінде жылдамдықты арттыру. Адам үшін ең қауіпті және жарақат алатын фанатикалық мінез-құлықтың түрі "деструктивті табыну"болып табылады.

Адам үшін ең қауіпті және жарақат алатын фанатикалық мінез-құлықтың түрі "деструктивті табыну"болып табылады.

Аутодеструктивті мінез-құлықтың кез келген түрін болдырмау үшін біздің колледжде Солтүстік Қазақстан облысы Денсаулық сақтау басқармасының және колледждің Жастар ісі жөніндегі комитетінің психологтарының қатысуымен іс-шаралар өткізілді. Ұсынылған технологиялар негізінде психологтар өткізетін іс-шаралар, сабақтар аутодеструктивті жасөспірімдерге(студенттерге) социумға бейімделуге, өз-өзімен, ересектермен, құрдастарымен қарым-қатынасты үйлестіруге көмектеседі.

Батрак А. И., Сыздыкова Д. С.,
Колледж оқытушылары